Stary kredens

Poproszono mnie o pozwolenie na udostępnienie na pewnym portalu edukacyjnym poniższego fragmentu z moich Fikołków na trzepaku.

„W Garbatce urządzono imieniny wujka Jacka. 14 sierpnia. Przyjechało mnóstwo ludzi. Siostra Jacka, Danka, cioteczne jakieś, Marysia i Hanka Lebküchlerówny, wuj Lebküchler, babcia Asia i rodzice Jacka, babcia Zofia i dziadek Mietek. Zrobił się straszny rejwach. Starsi panowie zeszli z oczu kobietom. Wzięli kawęi nalewkę i zaszyli się na bocznej werandzie z wujem Henrykiem. Jacek bawił syna, bo już chyba był po urlopie i z pięć dni się nie widzieli (Jacek co niedziela przyjeżdżał swoim trabantem). Terenia opowiadała teściowej, jak Michał się rozwija, a pozostały fraucymer kipiał w kuchni. Wszystkie kobiety bądź przywiozły ze sobą swoje specjały, bądź pitrasiły je teraz właśnie.

Zaczęto nakrywać do stołu w wielkim salonie. Był ciemnawy, chłodny, w sam raz na przyjęcia. Z kredensu wyjęto ocalałe z wojny zastawy. Stawiano na białych obrusach stare, piękne talerze, czyszczono srebrne sztućce i przecierano kieliszki. Kryształowe i rżnięte we wzorki. Wszyscy ze sobą gadali i gadali, jakby nie widzieli się ze sto lat, a przecież widywali się w Radomiu często. Wszystkie imieniny, urodziny, rocznice i święta spędzali razem! Obserwowałam to trochę wyciszona i onieśmielona.

Na stół w kuchni zaczęły wjeżdżać marynaty i różne zakąski na pięknie udekorowanych półmiskach. Cukrzone śliwki w mocnym occie, gruszki malutkie
z ogonkiem marynowane z goździkami, korniszony i grzybki. W kuchni Hania (bardzo dorosła, ale kazała mi mówić sobie po imieniu!!!) robiła widelcem majonez, do którego babcia Zofia dosypywała jej gotowanego żółtka. Takim gęstym i żółtym dekorowano śledzie i jajka na twardo, układane na zielonym groszku. W szklanej, podłużnej miseczce ułożono tatara, posypano cebulką
i siekanymi ogórkami kiszonymi.

Gwar w kuchni był coraz mniejszy. Trzeba było dokładać do pieca i pilnować, żeby pieczeń równo się opiekała, uważać, by rosół nie wrzał, buraczki nie przypaliły się… Na schodach ganku w ciszy gosposia obierała ziemniaki.

Salon wyglądał ładnie i kusząco. Na bufecie stały rzeczy „podręczne”: koszyki z pieczywem, imbryki na herbatę, kawa rozpuszczalna w małej, brązowej puszce z napisem „Marago” i zwykła, mielona z młynka, też w puszce, i ciasta „na potem” – sernik, szarlotka, piszinger. Naturalnie stał też tort albo i trzy, bo zarówno Danka, jak i mama, babcia Zofia, były mistrzyniami w tej dziedzinie. Bezowy tort babci Zosi to był poemat cukierniczy. Danusia zaś robiła ogromne torcisko z masą na maśle i z rumem. I piętra były różne, jedno żółte, biszkoptowe, drugie ciemne z karmelem… Cuda słodkie, stojące teraz na paterach i oczekujące na czas deserów. Obok ciast kompoty i piwo dla panów, karafki z nalewką. Wódka mroziła się w lodówce. Białe koronkowe serwety i serwetki kontrastowały z ciemnym mahoniem mebli, światło z podwórza łagodnie przesiewało się przez ażurowe firanki, chroniące pokój przed muchami.

Przyszła pora na przyjęcie. Wszyscy składali Jackowi życzenia. Zrobił się szum i zasiadanie do stołu. Pierwsze toasty i „śledzik”, i „szyneczka”, i… „ależ, proszę, wszystko świeżutkie”, hałas, rozmowy i wszystko takie miłe i rodzinne. Przy stole czułam się troszkę nieswojo, mimo że o mnie nie zapominano, ale ta ilość tematów, ludzi przytłaczała mnie i wolałam szybciej wyjść i pojeździć na rowerze.”

Z pewną czułością wróciłam pamięcią do tego wydarzenia.

Młodzież w większości nie czuje dziś tego nastroju w starym domu, ze starymi meblami i starymi ludźmi, którzy są (i oby zawsze byli) strażnikami tradycji, pamięci rodzinnej. Pamiętam ten wielki, przepastny kredens i chłód pokoju, zapach drewna, wosku, i lekki gwar. Lekki, bo kiedyś nikt nie mówił podniesionym głosem przed przyjęciem. Po – różnie bywało.

Dzisiaj takie imieniny Jacka odbyłyby się zapewne na zewnątrz, przy grillu, bez tego nastroju święta, bez powiewającej firanki, dyskretnego dzwonienia kryształowych kieliszków i niewymuszonej uprzejmości. Goście są ubrani plażowo, skwierczą żeberka i karkówka, pssssstrykają puszki z piwem i jesteśmy „na maxa wyluzowani”.

No tak. Quot libet – każdemu to, co mu się podoba, smakuje, co lubi, od czego chce uciec i odreagować w sobotni dzień lata, na imieninach, rocznicy czy co tam jeszcze.

A przecież mi żal... jak Okudżawie.

PS Kocham stare meble z duszą. Kiedyś mój Były sarknął, gdy poszłam w starocia na jakimś jarmarku: "znów?!", więc odsarknęłam „czemu ty tak nie lubisz starych rzeczy?!”. Stropił się i uśmiechnął: „ja nie lubię?! Ależ skąd! …O! Proszę, ciebie lubię!”. Roześmiałam się.(wtedy i teraz).

Tak, powoli staję się takim starym kredensem. Z duszą i wspomnieniami.