Pa, mamo.

Oczy już nie widzą, dlatego otwiera je tak szeroko. Coś widzi, że światło, że cienie, że ktoś stoi blisko… I prawie nie słyszy. Żadne aparaty – gdy się ma 91 lat i te tam kosteczki, nerwy słuchowe nie działają jak należy, aparat prawie na nic się zda. Każde z Nią spotkanie od niedawna traktuję z obawą, że ostatnie. Jest tak słaba, tak niesamodzielna, że już nie może mieszkać sama. W nocy Jej mózg fiksuje i całkiem ostro i wyraźnie widzi w pokoju różne dziwne rzeczy: mocno umalowaną Murzynkę która siedzi na krześle i dynda nogą, filmy, które KTOŚ jej z ulicy puszcza na ścianę, żeby Ją zdenerwować, albo kurę z kolorowym kogutem, żeby jej zasrały pokój, więc od niedawna prosi syna żeby Ją stąd zabrał. Do jakiegoś domu w którym o nią zadbają, wykąpią, ugotują w którym może nie będzie tej Murzynki i koguta z kurą.

- nie mam siły żyć i walczyć z tymi kogutami…

Opiekunka Grażynka (5 razy w tygodniu na zmianę z Jej synem) nie daje rady kąpać, podnosić, bo sama drobna i z bolącym kręgosłupem, dbać w nocy…

A Ona odchodzi od swojego życia, domu w którym mieszkała od wojny, od utartych ścieżek i nawyków, bo nie jest w stanie sama mieszkać ani nawet z kimś, kto nie ma dość siły. Niby tak zmarniała ale swoje waży i jest bezwładna jak upadnie. W domu bez specjalistycznych urządzeń, do zanurzania wannie (bardzo lubi kąpiele), windy, pomocy i uwagi przez 24 godziny nie da rady dłużej. A u zaprzyjaźnionej pielęgniarki w domu opieki, to wszystko jest. I pokoik z jej meblami i z jej tapczanem i telefonem, jej pościel i jej kubeczek.

Serce mi się ściska.

Z racji ciężkiej głuchoty to Ona mówi do nas. Ciągnie opowiadanie gdy siedzę naprzeciwko. Żeby stworzyć namiastkę konwersacji, bo tego co ja mówię nie słyszy, więc rozmowa jest jednostronna. Tylko pojedyncze, wykrzyczane wprost do ucha zdania jakoś dochodzą i kiwanie głową na „tak”.

Poznaje każdego z rodziny gdy się powie, kto to. Z mety wie, pamięta wszystko, kto ma i jakie dzieci, kiedy urodzone. Księgowa! Cyfry i daty to Jej żywioł.

Opowiada coś co „widziała i „słyszała” w telewizji. „Ogląda” w słuchawkach więc coś tam może i dociera…?

- Ten Robert Janowski, jaki to kulturalny chłopiec! I jak się na muzyce zna! I tyle piosenek zna, wiesz? Bardzo miły jest!

Mówi, mówi, mówi… żeby nie było, że jest niegościnna. Rozmawia!

- Grażynka, zrób Małgosi kawki, albo nie, ona nie lubi kawy, herbatki jej zrób, w tej białej filiżance, ona ją tak lubi! Tę z paseczkiem.

Zawsze wiedziała co lubię. Nie raz napiła się ze mną nalewki albo ajerkoniaku który lubi. Po wizycie u męża i starszego syna na cmentarzu zawsze sięgała do barku:

- Chodź, ty nie prowadzisz, a na te smutki, napijemy się wódki! Ale zmarzłam…

I chlup – wychylałyśmy kieliszeczek do herbaty, kawy…

Kochała mnie i kocha mimo, że rozwiodłam się z M. (mój Ex). Jestem z nim w przyjaźni, odwiedzam Ją czasem sama, albo w jego towarzystwie. Ona to jakoś zrozumiała, rozgrzeszyła. Nie pytała zbyt wiele, nie oceniała.

Teraz pyta jak mi tam w życiu, i mówi z żalem, że nie dała rady przeczytać ani wysłuchać moich książek.

- Jestem z ciebie taka dumna – mówi, a jej niewidzące oczy skierowane są na moje ucho i ścianę za mną.

 Kładę sobie jej dłonie na twarzy – wtedy głaszcze mnie. Ja Ją też po miękkiej, pomarszczonej buzi. Po rękach. Ma cieniutką skórę sine żyły i żyłki, gdzieniegdzie jakieś pajączki, siniaczki, słabość ciała. Ta skóra mięciuchna jak ircha, obwisła, prawie przezroczysta i powykręcane ze starości dłonie. Przytulam i czuję jak niegdyś spora, gruba – dzisiaj jest chudsza i krucha. Boję się że Jej coś złamię więc przytulam delikatnie, jak wnuczkę.

Moja najukochańsza teściowa – MAMA. Nawet jak żyła moja mama czułam, że w Niej mam drugą mamę. Taka była i jest – mamusiowa, karmiąca, troskliwa. Kochająca całym sercem, nas i wnuki, prawnuki,      bezwarunkowo i gorąco. Zwyczajnie i mądrze - nigdy się nie wtrącała.

Czas mi Ją odbiera. Gaśnie powoli, sił ma mało. Dużo śpi – tak chyba natura wpływa na Nią, ułatwiając odchodzenie stąd.

- Taka już jestem zmęczona – mówi, i zaraz dodaje – Grażynka wie, ubierzcie mnie w tę granatową sukienkę ze srebrnymi listkami, żadne tam czernie! I beżowe buty, są najwygodniejsze, i o tu, opaskę na włosy. Dostałam ją od W. Ładna taka.

Mamo, tyle lat… Czułaś jak Cię kochamy? Kiedy już pójdziesz do Taty, weź nasze myśli ze sobą, jak zdjęcia, których nie widzisz.